ORİGAMİNİN MATEMATİK EĞİTİMİNDEKİ EĞİTSEL KAZANÇLARI
SELDA AVCU
SELDA AVCU
LEYLA YILMAZ
Adnan Menderes Üniversitesi Matematik
Bölümü
ÖZET
Bu çalışmanın amacı, stajyer öğretmenlerin origaminin matematik eğitimindeki eğitsel kazancına ilişkin etkileri ile ilgili görüşlerini belirlemektedir. Çalışmaya, Aydın ilinde bulunan Adnan Menderes Üniversitesi 2015-2016 eğitim öğretim yılı yaz döneminde Pedagojik Formasyon programında yer alan 50 stajyer öğretmen katılmıştır. Bu kişilerin %68'i kadın, %32'si ise erkek öğretmen adaylarından oluşmaktadır. Verilerin toplanmasında, araştırmacılar tarafından hazırlanan Likert tipi ölçek kullanılmıştır. Katılımcıların seçiminde maksimum çeşitliliği sağlamak için; kıdem yılı, cinsiyet ve mezun oldukları lisans düzeyleri göz önünde bulundurulmuştur.
Bu anket Matematik Bölümü mezunu Selda AVCU ve 4. Sınıf Matematik bölümü öğrencisi Leyla YILMAZ tarafından hazırlanmış ve Pedagojik Formasyon programında Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme dersinde uygulanmıştır. Araştırma sonunda origami etkinliklerinin matematik eğitiminde eğitsel kazanç sağladığı görülmektedir.
GİRİŞ
Origami, ismini Japonca katlamak anlamına gelen oru ve kâğıt anlamına gelen kami kelimelerinin birleşiminden almış olup kısaca kâğıt katlama sanatı olarak bilinir (Yoshioka 1963; Beech 2009). Her ne kadar ilk bakışta origaminin eğitimle ilişkisi kurulamasa da origami eğitim alanında kullanılabilecek bir yöntem olarak kabul edilir (Boakes 2008, 2009; Chen 2006; Sze 2005; Tuğrul ve Kavici 2002). Origaminin matematik eğitimindeki yeri ülkemizdeki bazı üniversitelerin ders içeriklerini de etkilemiştir. Ülkemizde altı üniversitede ilköğretim matematik öğretmen adaylarına yönelik seçmeli origami dersi açılmıştır. Bu üniversiteler: Marmara Üniversitesi; Matematik ve origami dersi, Niğde Üniversitesi; Origami ile matematik öğretimi dersi, Gazi Üniversitesi; Matematiksel origami dersi, Dokuz Eylül Üniversitesi; Matematik ve sanat dersi, Kocaeli Üniversite; Origami, Pamukkale Üniversitesi; Origami dersleri verilmektedir. MEB’in (2011) geometri öğretimi 12. sınıf program kitabında origaminin öğrenci üzerinde davranışsal etkileri, psikomotor gelişime etkileri, sosyal ve duyuşsal etkileri, dil gelişimine etkileri detaylı bir şekilde tartışılmıştır. (MEB, 2013; NCTM, 2000).
Bu bağlamda araştırmanın amacı; origami etkinliklerinin matematik dersine etkileri ile ilgili olarak, öğretmen adaylarının origaminin matematik eğitimindeki eğitsel kazancına ilişkin görüşlerini ortaya koymaktır. Bu amaçla öğrencilere yönelik anket hazırlanmıştır. Bu anket 2 bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm kişinin genel bilgileri, ikinci bölüm origaminin matematik üzerindeki etkilerini içermektedir.
YÖNTEM
Araştırma Modeli
Çalışma likert tipi ölçekle yapılmıştır. Likert ölçeği genellikle herhangi bir yöntemle (daha çok anket) elde edilen verilerin değerlendirilmesinde izlenen bir modeldir. Anket nitel ifadelerle hazırlanmış, sonuçlar nicel olarak ifade edilmiştir.
Çalışma Grubu
Çalışma Aydın ilindeki 2015-2016 eğitim öğretim yılı yaz döneminde Adnan Menderes Üniversitesi Pedagojik Formasyon programında yer alan 50 stajyer öğretmene uygulanmıştır. Katılımcıların %68'i kadın, %32'si ise erkek öğretmen adaylarından oluşmaktadır. Bu anket Matematik Bölümü mezunu Selda AVCU ve 4. Sınıf Matematik bölümü öğrencisi Leyla YILMAZ tarafından gerçekleştirilmiştir.
Veri Toplama Aracı
Çalışmada kullanılan anket formu ile öğretmen adaylarının origami etkinliklerine ilişkin uygulama sonrası görüşleri alınmıştır ve çalışmanın amacına uygun olarak düzenlenmiştir. Anketlere gönüllü olarak cevap verilmiştir. Veriler yazılı olarak toplanmıştır.
Veri Analizi
Öğretmen adaylarının origaminin matematik eğitimindeki eğitsel kazançlarına yönelik yüksek eğilimini temsil eden ifadelere verdikleri cevaplar “tamamen katılıyorum”dan “hiç katılmıyorum”a, düşük eğilimini temsil eden ifadelere verdikleri cevaplar ise “hiç katılmıyorum”dan “tamamen katılıyorum”a şeklinde ifade edilmiştir.
Güvenirlik Analizi
Bu çalışmada geçerliliği ya da güvenilirliğini arttırmak için alınan önlemler aşağıda sıralanmıştır.
- Araştırma açık bir şekilde öğrencilerle yüz yüze yapılmıştır.
- Öğrencilerin düşünceleri kağıda bizzat kendileri tarafından aktarılmıştır.
- Anket uygulanmadan önce bölümler ayrıntılı şekilde açıklanmıştır.
- Her maddenin yüzdesi ayrı ayrı hesaplanmıştır.
- Bulgular yorum yapılmadan doğrudan verilmiştir.
Bulgular
Bu bölümde araştırmada elde edilen bulgular ve yorumlara yer verilmiştir. Çalışma kapsamında örneklem olarak Aydın ilindeki Adnan Menderes Üniversitesinde origaminin matematik eğitimindeki eğitsel kazançlarına yönelik anket hazırlanılıp matematik öğretmen adaylarına uygulanmıştır. Veriler 2015-2016 eğitim öğretim yılı yaz döneminde toplanmıştır. Katılımcılar toplam 50 kişi olup, bu kişilerin %68'i kadın, %32'si ise erkek öğretmen adaylarından oluşmaktadır.
Öğretmen adaylarının ölçeğe verdikleri cevapların iç tutarlılığını ölçmek adına Cronbach Alfa katsayıları hesaplanmıştır. Cronbach Alfa katsayısı origaminin matematik eğitimindeki eğitsel kazançları boyutu için 0.83 olarak hesaplanmıştır. Matematik eğitiminde origaminin faydaları boyutu için bulunan 0.83 değeri yüksek iç tutarlılık olarak yorumlanmıştır (Büyüköztürk 2002; Pallant 2007). Ölçekteki her bir madde için korelasyon katsayıları Tablo 2. de verilmiştir.
Tablo 1: Anketin Betimsel İstatistik Bilgileri
SORU
NO
|
SORULAR
|
Kesinlikle
Katılmıyorum
|
Katılmıyorum
|
Fikrim Yok
|
Katılıyorum
|
Kesinlikle
Katılıyorum
| ||||||
f
|
%
|
f
|
%
|
f
|
%
|
f
|
%
|
f
|
%
| |||
1.
|
Öğrenmeyi kolaylaştırır.
|
0
|
%0
|
9
|
%18
|
11
|
%22
|
24
|
%48
|
6
|
%12
| |
2.
|
Öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeylerine uygun olması
|
0
|
%0
|
7
|
%14
|
16
|
%32
|
25
|
%50
|
2
|
%4
| |
3.
|
Bilgiyi kalıcı hale getirmesi
|
0
|
%0
|
6
|
%12
|
7
|
%14
|
17
|
%34
|
8
|
%16
| |
4.
|
Öğrencilerin derse aktif katılımlarını artırması
|
3
|
%6
|
0
|
%0
|
10
|
%20
|
26
|
%52
|
11
|
%22
| |
5.
|
Soyut olan kavramları somutlaştırması
|
0
|
%0
|
6
|
%12
|
7
|
%14
|
29
|
%58
|
8
|
%16
| |
6.
|
Günlük hayata transfer edilebilir olması
|
0
|
%0
|
4
|
%8
|
19
|
%38
|
20
|
%40
|
8
|
%16
| |
7.
|
Kalabalık sınıflarda kolay uygulanabilir olması
|
0
|
%0
|
13
|
%26
|
17
|
%34
|
14
|
%28
|
6
|
%12
| |
8.
|
Öğrenci başarısını artırması
|
0
|
%0
|
5
|
%10
|
14
|
%28
|
21
|
%42
|
10
|
%20
| |
9.
|
Öğrenciye bilgi aktarmayı kolaylaştırması
|
0
|
%0
|
8
|
%16
|
9
|
%18
|
25
|
%50
|
8
|
%16
| |
10.
|
Öğrenciyi bilgiye kısa yoldan ulaştırması
|
1
|
%2
|
7
|
%14
|
13
|
%26
|
23
|
%46
|
7
|
%14
| |
11.
|
Öğrencilerin derse olan ilgilerini artırması
|
0
|
%0
|
3
|
%6
|
8
|
%16
|
31
|
%62
|
8
|
%16
| |
12.
|
Öğrencilere matematiği sevdirmesi
|
0
|
%0
|
9
|
%18
|
12
|
%24
|
23
|
%46
|
6
|
%12
| |
13.
|
Öğrencilerin yaparak yaşayarak öğrenmelerini sağlaması
|
1
|
%2
|
2
|
%4
|
13
|
%26
|
26
|
%52
|
8
|
%16
| |
14.
|
Öğrenmede daha etkili olması
|
2
|
%4
|
5
|
%10
|
8
|
%16
|
28
|
%56
|
6
|
%12
| |
15.
|
Origami, öğrencilere davranışsal kazanç sağlar
|
1
|
%2
|
5
|
%10
|
21
|
%42
|
18
|
%36
|
5
|
%10
| |
16.
|
Origami, öğrencilere sosyal ve duygusal kazanç sağlar.
|
2
|
%4
|
4
|
%8
|
18
|
%36
|
20
|
%40
|
6
|
%12
| |
Tablo 1 için sorulara en fazla verilen cevap origami çalışmalarının %65 oranıyla yaratıcılığın gelişmesine katkısı olduğu yönündedir. Bu durumu %62 oranıyla parmak kas becerilerini geliştirmesi, %48 oranıyla el-göz koordinasyonunu sağlaması takip etmektedir.
Tablo 2: Origaminin Matematik Eğitimindeki Eğitsel Kazançları Boyutu için Madde Korelâsyon Katsayıları
Madde Korelasyon
Katsayısı
|
1-Öğrenmeyi kolaylaştırır. 0.70
|
2-Öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeylerine uygun olması 0.71
|
3-Bilgiyi kalıcı hale getirmesi 0,61
|
4-Öğrencilerin derse aktif katılımlarını artırması 0.73
|
5-Soyut olan kavramları somutlaştırması 0.75
|
6-Günlük hayata transfer edilebilir olması 0.64
|
7-Kalabalık sınıflarda kolay uygulanabilir olması 0.56
|
8-Öğrenci başarısını artırması 0.66
|
9-Öğrenciye bilgi aktarmayı kolaylaştırması 0.71
|
10-Öğrenciyi bilgiye kısa yoldan ulaştırması 0.69
|
11-Öğrencilerin derse olan ilgilerini artırması 0.89
|
12-Öğrencilere matematiği sevdirmesi 0.70
|
13-Öğrencilerin yaparak yaşayarak öğrenmelerini sağlaması 0.72
|
14- Öğrenmede daha etkili olması 0.73
|
15- Origami, öğrencilere davranışsal kazanç sağlar 0.63
|
16- Origami, öğrencilere sosyal ve duygusal kazanç sağlar. 0.65
|
Model uyum indekslerine ek olarak, her iki tabloda da test edilen göstergelerin yüksek yüklere sahip olması yakınsak geçerlilik ve test edilen modeldeki faktörlerin korelasyon kestirimlerinin çok yüksek değerlerde olmaması ayırt edici geçerlik açısından önemlidir.
TARTIŞMA, SONUÇ VE ÖNERİLER
Origami etkinliklerinin matematik eğitiminde eğitsel kazanç sağladığı görülmektedir. Aday öğretmenler ankette yer alan maddelerde daha çok olumlu görüşler belirtmiştir.
Origaminin en fazla katkı sağladığı alanlar arasında öğrencilerin birçoğu matematik konularının anlaşılmasında kolaylık sağladığı şeklinde görüş bildirmişlerdir. Bu düşünceden yola çıkarak. origami matematik düşüncesini geliştirmekte uygun bir yöntemdir. Origami genelde kâğıt katlama sanatı olarak anılsa da, yapılan çalışmalar açığa çıkarmıştır ki origaminin pek çok gelişim alanına katkısı bulunmaktadır.
KAYNAKLAR
KÖSECE, P. , TAŞKAYA, S. M., Sınıf Öğretmenlerinin Matematik Dersi Öğretim Yöntemlerine İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi, Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/3 Winter 2015, p. 955-970
Tuğrul ,B., Kavici, M. (2002). Kâğıt Katlama Sanatı Origami ve Öğrenme, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (11).
Köroğlu, H. ve Yeşildere, S. (2002). İlköğretim II. Kademede Matematik Konularının Öğretiminde Oyunlar ve Senaryolar, www.fedu.metu.edu.tr (Erişim Tarihi: 07.12. 2011
Tural, H.( 2005). İlköğretim Matematik Öğretiminde Oyun Ve Etkinliklerle Öğretimin Erişi Ve Tutuma Etkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir
SOYLU, Y. Sınıf Öğretmen Adaylarının Matematik Derslerinde Öğretim Yöntem ve Teknikleri Kullanabilme Konusundaki Yeterlilikleri Üzerine Bir Çalışma, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 5, Sayı 1, Haziran 2009
Konya Necmettin Erbakan Üniversitesi, Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Dr. Öğrencisi Origami ile Matematik Öğretimi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Mustafa Kemal University Journal of Social Sciences Institute Yıl/Year: 2013 ♦ Cilt/Volume: 10 ♦ Sayı/Issue: 21, s. 15-27
AKSOY, İ. , ŞAHİN, Ç. Sınıf Öğretmenlerinin Öğrenme-Öğretme Sürecinde Materyal Kullanımlarının Öğretmen Adaylarının Görüşlerine Dayalı Olarak İncelenmesi, Ege Eğitim Dergisi 2015 (16) 2: 422-440
İfade Kullanİfade Kullan